In the seventh chapter of the book of Genesis, God brings down the waters of the flood onto the earth. The Polish for flood is the masculine potop.
The first-time visitor to this site ought to begin his study of the Polish language here.
Read Rdz 7
To read the Polish text of the Bible associated with the notes below or listen to its audio, visit Biblia Tysiąclecia and consult Rdz 7. An archived version of the text is found here.
Wersety 1-5
- rodzina (f.), family
- pokolenie (n.), generation
- czysty, clean
- nieczysty, unclean
- zachować (pf.), to keep
- spuścić (pf.), to unleash
- padać (impf.), to fall
- wyniszczyć (pf.), to exterminate
- cokolwiek, whatsoever
- spełnić (pf.), to accomplish
Review: potem (then), rzec (pf., to say), wejść (pf., to enter), wraz (together), wraz z (together with), cały (whole), arka (f., ark), bo (for), przekonać się (pf., to ascertain), tylko (but), wobec (before), prawy (just), wśród (amongst), wszelki (all), zwierzę (n., animal), wziąć (pf., to take), siedem (seven), samiec (m., male), samica (f., female), jeden (single), para (f., pair), również (also), ptactwo (n., fowl), sposób (m., manner), potomstwo (n., offspring), ziemia (f., earth), bo (for), dzień (m., day), deszcz (m., rain), czterdzieści (forty), noc (f., night), wszystko (n., all), istnieć (impf., to exist), powierzchnia (f., face), stworzyć (pf., to create), polecić (pf., to instruct).
Verse 1: A potem Pan rzekł do Noego* (and then the Lord said unto Noah): wejdź (enter thou) +wraz z całą twą rodziną+ (together with thy whole family) do arki (into the ark), bo przekonałem się (for I have ascertained), że tylko ty jesteś wobec Mnie prawy (that but thou art just before Me) wśród tego pokolenia (amongst this generation). — *The Polish for Noah in its nominative form is Noe; following do, it takes its genitive form Noego. +Consider: cała twa rodzina (thy whole family); z całą twą rodziną (with thy whole family); wraz z całą twą rodziną (together with thy whole family).
Verses 2-3: Z wszelkich zwierząt czystych (from all clean animals) weź z sobą (take with thee) siedem samców* (seven males) i siedem samic* (and seven females), ze zwierząt zaś nieczystych (whereas from unclean animals) po jednej parze (by the single pair): samca i samicę (a male and a female); również i z ptactwa (from the fowl also) – po siedem samców (by seven males) i po siedem samic (and by seven females), aby w ten sposób zachować (as to in this manner keep) ich potomstwo dla całej ziemi (their offspring for the whole earth). — *Following siedem, the genitive plural samców and samic are employed.
Declension of samiec (m.)
| sing. | pl. | |
| nom. | samiec | samce |
| gen. | samca | samców |
| dat. | samcowi | samcom |
| acc. | samca | samce |
| instr. | samcem | samcami |
| loc. | samcu | samcach |
| voc. | samcu | samce |
Verse 4: Bo za siedem dni (for in seven days) spuszczę *na ziemię* deszcz (I shall unleash rain onto the earth), który będzie padał czterdzieści dni+ (which will be falling forty days) i czterdzieści nocy+ (and forty nights), aby wyniszczyć wszystko, co istnieje (to exterminate all that which existeth) na powierzchni ziemi (on the face of the earth) – cokolwiek stworzyłem (whatsoever I have created). — *Consider: na ziemi (on the earth; employs the locative to convey position); na ziemię (onto the earth; employs the accusative to convey movement). +Following czterdzieści, employed are the genitive plural dni and nocy. In all the following instances, the nouns are in the genitive plural: siedem samców (seven males); siedem samic (seven females); czterdzieści dni (forty days); czterdzieści nocy (forty nights).
Declension of noc (f.)
| sing. | pl. | |
| nom. | noc | noce |
| gen. | nocy | nocy |
| dat. | nocy | nocom |
| acc. | noc | noce |
| instr. | nocą | nocami |
| loc. | nocy | nocach |
| voc. | nocy | noce |
Verse 5: I spełnił Noe wszystko tak (and Noah so accomplished all), jak mu* Pan polecił (as the Lord had instructed him). — *dative; literally, unto him
Wersety 6-9
- nastać (pf.), to come about
- schronić się (pf.), to take refuge
- sztuka (f.), head
- rozkazać (pf.), to order
Review: mieć (impf., to have), sześćset (six hundred), rok (m., year), potop (m., flood), ziemia (f., earth), wejść (pf., to enter), syn (m., son), żona (f., wife), arka (f., ark), przed (before), woda (f., water), zwierzę (n., animal), czysty (clean), nieczysty (unclean), ptactwo (n., fowl), wszystko (n., all), pełzać (impf., to creep), dwa (two), samiec (m., male), samica (f., female).
Verse 6: Noe miał sześćset lat (Noah was six hundred years old), gdy nastał potop na ziemi (when the flood came about on the earth). — Following sześćset, the noun rok must take its genitive plural form lat. Of rok, find the declension here. The Polish for to be x years old is mieć x lat, which translates literally as to have x years. For instance, mam trzydzieści dziewięć lat means I am thirty-nine years old [I have thirty-nine years], where lat is the genitive plural of rok. In the notes for verses 2, 3 and 4, other instances using the genitive plural after a numeral were encountered. Following dwa, trzy or cztery, on the other hand, the genitive plural is not used; rather it is the accusative plural which is employed. For instance, the Polish for I am sixty-two years old is mam sześćdziesiąt dwa lata. Lata is the accusative plural of rok. Similarly, I am three years old is mam trzy lata, and I am fifty-four years old is mam pięćdziesiąt cztery lata. Following dwanaście, trzynaście and czternaście (twelve, thirteen, fourteen), the accusative plural lata is not used (these require the genitive plural lat), for they do not end in dwa, trzy or cztery. To ask a one’s age in Polish (second-person singular, informal): ile masz lat? Review: How to count in Polish.
Verse 7: Noe wszedł* (Noah entered) z synami (with his sons), z żoną (with his wife) i z żonami swych synów (and with the wives of his sons) do arki (into the ark), aby schronić się (to take refuge) przed wodami potopu (before the waters of the flood). — *masculine, third-person singular of the past tense of the perfective wejść
Declension of potop (m.)
| sing. | pl. | |
| nom. | potop | potopy |
| gen. | potopu | potopów |
| dat. | potopowi | potopom |
| acc. | potop | potopy |
| instr. | potopem | potopami |
| loc. | potopie | potopach |
| voc. | potopie | potopy |
Verses 8-9: Ze zwierząt czystych i nieczystych (from the clean and unclean animals), z ptactwa (from the fowl) i ze wszystkiego, co pełza po ziemi (and from all that which creepeth along the earth), po dwie sztuki (by two head), samiec i samica weszły do Noego, do arki (did a male and a female enter unto Noah into the ark), tak jak mu* Bóg rozkazał (so as God had ordered him). — *dative; literally, unto him
Wersety 10-16
- spaść (pf.), to fall
- miesiąc (m.), month
- właśnie, squarely
- trysnąć (pf.), to burst apart
- huk (m.), roar
- źródło (n.), spring
- otchłań (f.), deep
- upust (m.), floodgate
- skrzydło (n.), wing
- gdy już, right when
- zamknąć (pf.), to close
- drzwi (pl.), door
Review: upłynąć (pf., to elapse), siedem (seven), dzień (m., day), woda (f., water), potop (m., flood), ziemia (f., earth), rok (m., year), sześćsetny (six hundredth), życie (n., life), drugi (second), siedemnasty (seventeenth), wszystek (all), wielki (great), otworzyć się (pf., to open oneself), niebo (n., heaven), czterdzieści (forty), noca (f., night), padać (impf., to fall), deszcz (m., rain), ów (that), oraz (and), syn (m., son), żona (f., wife), trzy (three), wejść (pf., to enter), arka (f., ark), wraz z (together with), wszelki (all), gatunek (m., kind), zwierzę (n., animal), bydło (n., cattle), pełzać (impf., to creep), ptactwo (n., fowl), istota (f., being), tchnienie (n., breath), para (f., pair), samiec (m., male), samica (f., female), każdy (each), żywy (living), rozkazać (pf., to order).
Verse 10: A gdy upłynęło* siedem dni (and when seven days were elapsed), wody potopu spadły na ziemię (the waters of the flood fell onto the earth). — *Siedem dni, as a noun phrase, is neuter singular, wherefore the neuter singular upłynęło is employed.
Verses 11-12: W roku sześćsetnym (in the six hundredth year) życia Noego (of Noah’s life), w drugim miesiącu roku (in the second month of the year), siedemnastego dnia miesiąca (on the seventeenth day of the month), w tym właśnie dniu (squarely in this day) trysnęły z hukiem wszystkie źródła (did burst apart with a roar all the springs) Wielkiej Otchłani (of the Great Deep) i otworzyły się upusty nieba (and the floodgates of the heaven opened themselves); przez czterdzieści dni (for forty days) i przez czterdzieści nocy (and for forty nights) padał deszcz na ziemię (would the rain fall onto the earth).
Verses 13-14: I właśnie owego dnia (and squarely on that day) Noe oraz jego synowie, Sem, Cham, Jafet (Noah and his sons Shem, Ham {and} Japheth), żona Noego (Noah’s wife) i trzy żony jego synów (and the three wives of his sons) weszli do arki (entered into the ark), a wraz z nimi (and together with them) wszelkie gatunki zwierząt (all the kinds of animals), bydła (of cattle), zwierząt pełzających po ziemi (of animals creeping along the earth), wszelkiego ptactwa [i istot ze skrzydłami] ({and} of all fowl and beings with wings).
Verse 15: Wszelkie istoty (all beings), w których było tchnienie życia (wherein there was breath of life), weszły po parze do Noego do arki (entered by the pair unto Noah into the ark).
Verse 16: Gdy już weszły do arki samiec i samica każdej istoty żywej (right when a male and a female of each living being were entered into the ark), jak Bóg rozkazał Noemu+ (as God had ordered Noah), Pan zamknął za nim [drzwi] (the Lord closed the door behind him). — +dative; literally, unto Noah
Declension of istota (f.)
| sing. | pl. | |
| nom. | istota | istoty |
| gen. | istoty | istot |
| dat. | istocie | istotom |
| acc. | istotę | istoty |
| instr. | istotą | istotami |
| loc. | istocie | istotach |
| voc. | istoto | istoty |
Wersety 17-20
- trwać (impf.), to endure
- wezbrać (pf.), to swell
- podnieść (pf.), to lift
- przybywać (impf.), to come
- coraz więcej, ever more
- poziom (m.), level
- podnieść się (pf.), to lift oneself
- wysoko, high
- podnosić się (impf.), to lift oneself
- coraz bardziej, ever more
- zakryć (pf.), to conceal
- góra (f.), mountain
Review: potop (m., flood), ziemia (f., earth), czterdzieści (forty), dzień (m., day), woda (f., water), arka (f., ark), ponad (above), kiedy (as), płynąć (impf., to flow), powierzchnia (f., face), bowiem (for), nad (over), wszystek (all), pod (under), niebo (n., heaven), więc (therefore), piętnaście (fifteen), łokieć (m., cubit).
Verse 17: A potop trwał (and the flood would endure) na ziemi (on the earth) czterdzieści dni (forty days) i wody wezbrały (and the waters swelled), i podniosły arkę ponad ziemię (and lifted the ark above the earth).
Verse 18: Kiedy przybywało coraz więcej wody (as ever more water would come) i poziom jej podniósł się (and its level lifted itself) wysoko ponad ziemią (high above the earth), arka płynęła po powierzchni wód (the ark would flow along the face of the waters).
Verse 19: Wody bowiem podnosiły się coraz bardziej nad ziemię (for ever more were the waters lifting themselves over the earth), tak że zakryły (so that they concealed) wszystkie góry wysokie (all the high mountains), które były pod niebem (which were under the heaven).
Verse 20: Wody się więc podniosły (the waters therefore lifted themselves) na piętnaście łokci (unto fifteen cubits) ponad góry (above the mountains) i zakryły je (and concealed them).
Declension of góra (f.)
| sing. | pl. | |
| nom. | góra | góry |
| gen. | góry | gór |
| dat. | górze | górom |
| acc. | górę | góry |
| instr. | górą | górami |
| loc. | górze | górach |
| voc. | góro | góry |
Wersety 21-24
- jestestwo (n.), living creature
- mnóstwo (n.), multitude
- ożywiać (impf.), to animate
- ląd (m.), land
- zginąć (pf.), to perish
- wygubić (pf.), to kill off
- doszczętnie, utterly
- wytępić (pf.), to eliminate
- pozostać (pf.), to remain
- stale, continuously
Review: wszystek (all), istota (f., being), poruszać się (impf., to move oneself about), ziemia (f., earth), ptactwo (n., fowl), bydło (n., cattle), inny (other), zwierzę (n., animal), wszelki (all), wielki (great), wyginąć (pf., to die out), wraz z (together with), człowiek (m., man), nozdrze (n., nostril), tchnienie (n., breath), życie (n., life), żyć (impf., to live), wszystko (n., all), istnieć (impf., to exist), pełzać (impf., to creep), powietrzny (air-), zostać (pf., to remain), tylko (but), arka (f., ark), woda (f., water), podnosić się (impf., to lift oneself), sto pięćdziesiąt (one hundred and fifty), dzień (m., day).
Verse 21: Wszystkie istoty poruszające się na ziemi (all beings moving themselves about on the earth) z ptactwa, bydła i innych zwierząt (from fowl, cattle and other animals) i z wszelkich jestestw (and from all living creatures), których było wielkie mnóstwo na ziemi (whereof was a great multitude on the earth), wyginęły wraz ze wszystkimi ludźmi (died out together with all men).
Declension of jestestwo (n.)
| sing. | pl. | |
| nom. | jestestwo | jestestwa |
| gen. | jestestwa | jestestw |
| dat. | jestestwu | jestestwom |
| acc. | jestestwo | jestestwa |
| instr. | jestestwem | jestestwami |
| loc. | jestestwie | jestestwach |
| voc. | jestestwo | jestestwa |
Verse 22: Wszystkie istoty (all beings), w których nozdrzach (in whose nostrils) było ożywiające tchnienie życia (was an animating breath of life), wszystkie, które żyły na lądzie (all which used to live on the land), zginęły (perished).
Declension of ląd (m.)
| sing. | pl. | |
| nom. | ląd | lądy |
| gen. | lądu | lądów |
| dat. | lądowi | lądom |
| acc. | ląd | lądy |
| instr. | lądem | lądami |
| loc. | lądzie | lądach |
| voc. | lądzie | lądy |
Verse 23: I tak Bóg wygubił doszczętnie (and so did God kill off utterly) wszystko, co istniało na ziemi (all that which used to exist on the earth), od człowieka do bydła (from man unto cattle), zwierząt pełzających (unto creeping animals) i ptactwa powietrznego (and unto air fowl); wszystko zostało* doszczętnie wytępione z ziemi (all was utterly eliminated from the earth). Pozostał tylko Noe (but Noah remained) i to, co z nim było w arce (and this which was with him in the ark). — *Zostało is neuter in form, as is wytępione, to agree with the neuter wszystko. Wszystko zostało wytępione means all was eliminated, or all got eliminated. Of zostało wytępione, the masculine equivalent is, for information, został wytępiony, whereas the feminine is została wytępiona.
Verse 24: A wody stale się podnosiły na ziemi (and the waters would lift themselves continuously on the earth) przez sto pięćdziesiąt dni (for one hundred and fifty days).
