In the seventh chapter of the book of Genesis, God brings down the waters of the flood upon the earth. The Polish for flood is the masculine noun potop.

If you are arriving on this site for the first time, begin your study of the Polish language here.

Read Rdz 7

To read the Polish text of the Bible associated with the notes below or listen to its audio, visit Biblia Tysiąclecia and consult Rdz 7. An archived version of the text can be found here.

Wersety 1-5

• rodzina (f.), family
• wobec (+ gen.), before, in the presence of
  
• pokolenie (n.), generation
• czysty, clean
• nieczysty, unclean
• zachować (pf.), to keep, to maintain
• spuścić (pf.), to let down, to release
• padać (impf.), to fall
  
• wyniszczyć (pf.), to destroy, to annihilate
• cokolwiek, whatever, everything that
  
• spełnić (pf.), to perform, to accomplish

Review: potem (then), rzec (pf., to say), wejść (pf., to go in, to enter), wraz (together), wraz z (along with, together with), cały (entire, all), arka (f., ark), bo (for, because), przekonać się (pf., to ascertain), tylko (only), prawy (righteous, just), wśród (amongst, amidst), wszelki (all, every), zwierzę (n., animal), wziąć (pf., to take), siedem (seven), samiec (m., male), samica (f., female), jeden (one, single), para (f., pair), również (also, too), ptactwo (n., fowl), sposób (m., manner, way), potomstwo (n., offspring), ziemia (f., earth), bo (for, because), dzień (m., day), ziemia (f., earth), deszcz (m., rain), czterdzieści (forty), noc (f., night), wszystko (everything), istnieć (impf., to exist), powierzchnia (f., expanse, surface, face, area), stworzyć (pf., to create), polecić (pf., to instruct).

Verse 1: A potem Pan rzekł do Noego: and then the Lord said to Noah. The Polish for Noah in its nominative form is Noe; you find it here in genitive position as Noego, following do. The Lord says: wejdź (go in) wraz z całą twą rodziną (with your entire family) do arki (to the ark); that is, go into the ark with your entire family. He continues: bo przekonałem się (for I have ascertained), że tylko ty jesteś wobec mnie prawy (that but you are righteous before me) wśród tego pokolenia (amongst this generation). Observe: cała twa rodzina (your entire family); z całą twą rodziną (with your entire family).

Verses 2-3: The Lord instructs Noah: z wszelkich zwierząt czystych (of all the clean animals) weź z sobą (take with you) siedem samców (seven males) i siedem samic (and seven females), ze zwierząt zaś nieczystych (whereas of the unclean animals) po jednej parze (by the single pair): samca i samicę (male and female); również i z ptactwa (of the fowl too) — po siedem samców (by seven males) i po siedem samic (and by seven females), aby (as to) w ten sposób (thus [in this manner]) zachować ich potomstwo dla całej ziemi (keep their offspring for all the earth). Clean beasts were those offered in sacrifice: oxen, sheep, goats; the unclean included camels, horses and asses. Following siedem, you find the genitive plural samców and samic.

Verse 4: The Lord continues: bo za siedem dni (for in seven days) spuszczę na ziemię deszcz (I will bring down rain upon the earth), który będzie padał czterdzieści dni (which shall fall [shall be falling] for forty days) i czterdzieści nocy (and forty nights), aby wyniszczyć wszystko, co istnieje (as to destroy everything that exists) na powierzchni ziemi (on the face of the earth) — cokolwiek stworzyłem (eveything that I have created). Consider the following: na ziemi (on the earth; uses the locative to convey position); na ziemię (onto the earth; uses the accusative to convey movement); spuszczę na ziemię deszcz (I will bring down rain upon [onto] the earth). Following czterdzieści, you find the genitive plural dni and nocy. Observe: siedem samców (seven males); siedem samic (seven females); czterdzieści dni (forty days); czterdzieści nocy (forty nights).

Verse 5: I spełnił Noe wszystko tak (and thus did Noah accomplish everything), jak mu Pan polecił (as the Lord had instructed him [had instructed unto him]). Mu: unto him.

Wersety 6-9

• nastać (pf.), to come about
• schronić się (pf.), to take refuge
• sztuka (f.), unit; head (of animals)
• rozkazać (pf.), to command, to order

Review: mieć (impf., to have), sześćset (six hundred), rok (m., year), potop (m., flood), ziemia (f., earth), wejść (pf., to go in, to enter), syn (m., son), żona (f., wife), arka (f., ark), przed (before), woda (f., water), zwierzę (n., animal), czysty (clean), nieczysty (unclean), ptactwo (n., fowl), wszystek (all, every), pełzać (impf., to creep), dwa (two), samiec (m., male), samica (f., female).

Verse 6: Noe miał sześćset lat (Noah was six hundred years old [was having six hundred years]), gdy nastał potop na ziemi (when the flood came about on earth). Following sześćset, rok takes its genitive plural form lat. The Polish for to be x years old is mieć x lat, which translates literally as to have x years. For instance, mam trzydzieści dziewięć lat means I am thirty-nine years old (literally, I have thirty-nine years [of years]), where lat is the genitive plural form of rok. In the notes for verses 2, 3 and 4, you encountered other examples using the genitive plural after a numeral. Following dwa, trzy or cztery, the genitive plural is not used; rather it is the accusative plural that is employed. For instance, the Polish for I am sixty-two years old is mam sześćdziesiąt dwa lata. Lata is in the accusative plural form of rok. Similarly, I am three years old is mam trzy lata, and I am fifty-four years old is mam pięćdziesiąt cztery lata. Following dwanaście, trzynaście and czternaście (twelve, thirteen, fourteen), the accusative plural lata is not used (they require the genitive plural lat) because these do not end in dwa, trzy or cztery: it is the words dwa, trzy and cztery that matter here, not the digits 2, 3 or 4. To ask someone’s age in Polish (second-person singular): ile masz lat? Review: How to count in Polish.

Verse 7: Wszedł is the masculine, third-person singular of the past tense of the perfective wejść. You read: Noe wszedł (Noah entered) z synami (with his sons), z żoną (with his wife) i z żonami swych synów (and with the wives of his sons) do arki (into the ark), aby schronić się (as to take refuge) przed wodami potopu (from the waters [before the waters] of the flood). For clarity: Noah went into the ark with his sons, his wife and the wives of his sons to take refuge from the waters of the flood.

Verses 8-9: Ze zwierząt czystych i nieczystych (of the clean and unclean animals), z ptactwa (of the fowl) i ze wszystkiego, co pełza po ziemi (and of everything that creeps along the earth), po dwie sztuki (by two heads), samiec i samica (a male and a female), weszły do Noego, do arki (went into the ark unto Noah), tak jak mu Bóg rozkazał (just as God had commanded him [unto him]).

Wersety 10-16

• spaść (pf.), to fall, to come down
  
• miesiąc (m.), month
• właśnie, precisely, exactly
• trysnąć (pf.), to gush, to burst apart
  
• huk (m.), roar, rumble
• źródło (n.), spring, fountain
• otchłań (f.), deep, abyss
  
• upust (m.), floodgate, sluice
• skrzydło (n.), wing
• zamknąć (pf.), to close, to shut
• drzwi (pl.), door

Review: upłynąć (pf., to go by, to elapse), siedem (seven), dzień (m., day), woda (f., water), potop (m., flood), ziemia (f., earth), rok (m., year), sześćsetny (six hundredth), życie (n., life), drugi (second), siedemnasty (seventeenth), wszystek (all, every), wielki (great, big, large), otworzyć się (pf., to open up), niebo (n., heaven, sky), czterdzieści (forty), noca (f., night), padać (impf., to fall), deszcz (m., rain), ów (that, the aforementioned), oraz (as well as), syn (m., son), żona (f., wife), trzy (three), wejść (pf., to go in, to enter), arka (f., ark), wraz z (along with, together with), wszelki (all, every), gatunek (m., sort, kind), zwierzę (n., animal), bydło (n., cattle), pełzać (impf., to creep), ptactwo (n., fowl), istota (f., creature), tchnienie (n., breath), para (f., pair), samiec (m., male), samica (f., female), każdy (every), żywy (living), rozkazać (pf., to command, to order).

Verse 10: A gdy upłynęło siedem dni (and when seven days had gone by), wody potopu spadły na ziemię (the waters of the flood fell upon the earth). Siedem dni, as a noun phrase, is neuter singular: this is reflected in the neuter singular upłynęło.

Verses 11-12: W roku sześćsetnym (in the six hundredth year) życia Noego (of Noah’s life [of the life of Noah]), w drugim miesiącu roku (in the second month of the year), siedemnastego dnia miesiąca (on the seventeenth day of the month), w tym właśnie dniu (on that very day) trysnęły (burst apart) z hukiem (with a roar) wszystkie źródła (all the fountains) Wielkiej Otchłani (of the Great Deep) i otworzyły się upusty nieba (and the floodgates of the heaven opened up); przez czterdzieści dni (for forty days) i przez czterdzieści nocy (and for forty nights) padał deszcz na ziemię (the rain fell [was falling] upon the earth). Review: Polish ordinal numbers.

Verses 13-14: I właśnie owego dnia (and on that very day) Noe oraz jego synowie, Sem, Cham, Jafet (Noah and his sons Shem, Ham and Japheth), żona Noego (Noah’s wife) i trzy żony jego synów (and the three wives of his sons) weszli do arki (went into the ark), a wraz z nimi (and along with them) wszelkie gatunki zwierząt (every sort of animal [all sorts of animals]), bydła (of cattle), zwierząt pełzających po ziemi (of animal[s] creeping along the earth), wszelkiego ptactwa [i istot ze skrzydłami] (of every fowl and creature with wings [of every fowl and of creatures with wings]).

Verse 15: Wszelkie istoty (all creatures), w których było tchnienie życia (in which there was breath of life), weszły po parze do Noego do arki (went into the ark by the pair unto Noah).

Verse 16: Gdy już weszły do arki (once {they} had gone into the ark) samiec i samica (a male and a female) każdej istoty żywej (of every living creature), jak Bóg rozkazał Noemu (as God had commanded Noah [unto Noah]), Pan zamknął za nim [drzwi] (the Lord shut the door behind him). For clarity: once a male and a female of every living creature had gone into the ark, as God had commanded Noah, he shut the door behind him. Noemu (unto Noah) is the dative form of Noah’s Polish name.

Wersety 17-20

• trwać (impf.), to last
• wezbrać (pf.), to swell, to rise
  
• podnieść (pf.), to lift
• przybywać (impf.), to come, to arrive
  
• coraz więcej, much more
  
• poziom (m.), level
• podnieść się (pf.), to rise
• wysoko, high
• coraz bardziej, much more
  
• zakryć (pf.), to screen, to conceal, to hide
  
• góra (f.), mount, mountain

Review: potop (m., flood), ziemia (f., earth), czterdzieści (forty), dzień (m., day), woda (f., water), arka (f., ark), ponad (over, above), kiedy (when), płynąć (impf., to flow), powierzchnia (f., expanse, surface, face, area), bowiem (for, because), nad (over, above), wszystek (all, every), pod (under, below), niebo (n., heaven, sky), więc (so, therefore), piętnaście (fifteen), łokieć (m., cubit, elbow).

Verse 17: A potop trwał (and the flood lasted [was lasting]) na ziemi (on the earth) czterdzieści dni (forty days) i wody wezbrały (and the waters swelled), i podniosły arkę ponad ziemię (and lifted the ark above the earth).

Verse 18: Kiedy przybywało coraz więcej wody (when much more water came [was coming]) i poziom jej podniósł się (and its level rose) wysoko ponad ziemią (high above the earth), arka płynęła po powierzchni wód (the ark flowed [was flowing] along the face of the waters).

Verse 19: Wody bowiem podnosiły się coraz bardziej nad ziemię (and so much more did the waters rise above the earth), tak że zakryły (that they hid) wszystkie góry wysokie (all the high mountains), które były pod niebem (which were under the heaven).

Verse 20: Wody się więc podniosły (the waters therefore rose) na piętnaście łokci (to fifteen cubits) ponad góry (above the mountains) i zakryły je (and hid them).

Wersety 21-24

• jestestwo (n.), living creature
• mnóstwo (n.), multitude, host
• ożywiać (impf.), to animate
• ląd (m.), land
• zginąć (pf.), to perish
• wygubić (pf.), to exterminate, to wipe out
  
• doszczętnie, completely, utterly
• wytępić (pf.), to exterminate, to wipe out
  
• pozostać (pf.), to remain, to stay
  
• stale, continually
• podnosić się (impf.), to rise

Review: wszystek (all, every), istota (f., creature), poruszać się (impf., to move, to stir), ziemia (f., earth), ptactwo (n., fowl), bydło (n., cattle), inny (other), zwierzę (n., animal), wielki (great, big, large), wyginąć (pf., to perish), wraz z (along with, together with), człowiek (m., man; pl., ludzie), nozdrze (n., nostril), tchnienie (n., breath), życie (n., life), żyć (impf., to live), wszystko (everything), istnieć (impf., to exist), pełzać (impf., to creep), powietrzny (of the air), zostać (pf., to become, to remain), tylko (only), arka (f., ark), woda (f., water), sto pięćdziesiąt (one hundred and fifty), dzień (m., day).

Verse 21: Wszystkie istoty poruszające się na ziemi (all creatures stirring on earth) z ptactwa, bydła i innych zwierząt (from fowl, cattle and other animals) i z wszelkich jestestw (and from all living creatures), których było wielkie mnóstwo na ziemi (of which there was a great multitude on earth), wyginęły wraz ze wszystkimi ludźmi (perished along with all men).

Verse 22: Wszystkie istoty (all creatures), w których nozdrzach (in whose nostrils) było ożywiające tchnienie życia (was an animating breath of life), wszystkie, które żyły na lądzie (all that lived [were living] on the land), zginęły (perished).

Verse 23: I tak (and thus) Bóg wygubił doszczętnie wszystko (God utterly wiped out everything), co istniało na ziemi (that existed [was existing] on earth), od człowieka do bydła (from man to cattle), zwierząt pełzających (to creeping animals) i ptactwa powietrznego (and to the fowl of the air [to air fowl]); wszystko zostało doszczętnie wytępione z ziemi (everything was utterly wiped out from earth). Pozostał tylko Noe i to, co z nim było w arce: only Noah remained and that which was with him in the ark. Observe: został wytępiony (m., he/it was wiped out; got wiped out); została wytępiona (f., she/it was wiped out; got wiped out); zostało wytępione (n., it was wiped out; got wiped out); wszystko zostało wytępione (n., everything was wiped out; got wiped out).

Verse 24: A wody (and the waters) stale (continually) się podnosiły (rose) na ziemi (on earth) przez sto pięćdziesiąt dni (for one hundred and fifty days); that is, and the waters continued to rise on earth for one hundred and fifty days.